اثر تنش خشکی و بر هم کنش آن با اسیدآسکوربیک بر برخی فعالیت های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه سیاه دانه(nigella sativa l.)

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و بر هم کنش آن با اسیدآسکوربیک بر برخی فعالیت های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه سیاه دانه (nigella sativa l.) اجرا شد. کشت گیاه بصورت گلخانه ای با هفت تیمار مختلف آبیاری و آسکوربات شامل 1) تیمار شاهد با آبیاری به مقدار ظرفیت زراعی، 2) تیمار با آبیاری3/2 ظرفیت زراعی، 3) تیمار با آبیاری3/1 ظرفیت زراعی، 4) تیمار با آبیاری3/2 ظرفیت زراعی به همراه اسید آسکوربیک 10 میلی مولار، 5) تیمار با آبیاری 3/2 ظرفیت زراعی به همراه اسید آسکوربیک 1 میلی مولار، 6) تیمار با آبیاری3/1 ظرفیت زراعی به همراه اسید آسکوربیک 10 میلی مولار، 7) تیمار با آبیاری 3/1 ظرفیت زراعی به همراه اسید آسکوربیک 1 میلی مولار، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار برگیاه صورت گرفت. پس از دو هفته با توجه به وضعیت گیاهان، اندازه گیری های مختلف صورت گرفت. عملیات آماری نتایج بصورت آنالیز واریانس و آزمون دانکن توسط برنامه آماری spss انجام شد. در بررسی پارامترهای رشد گیاه مشاهده شد که وزن تر، وزن خشک و طول اندامهای هوایی و زمینی توسط هر دو تنش fc 3/1 و fc 3/2 کاهش معنی داری را در سطح 5% نشان می دهند. در تیمارهای اسیدآسکوربیک، تنها تیمار mm 10 در تنش fc 3/2 توانست این کاهش را جبران کند. در تحقیق حاضر تغییرات فعالیت سه آنزیم آنتی اکسیدان سوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز در هر دو اندام هوایی و زمینی مورد مطالعه انجام گرفت و مشاهده شد که تنش fc 3/1 باعث افزایش فعالیت هر سه آنزیم در هر دو اندام می شود. تنش fc 3/2 تنها باعث افزایش فعالیت آنزیمهای گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز می شود و بر فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز تاثیر چندانی ندارد. در بررسی اثر جبرانی اسیدآسکوربیک، هر دو تیمار mm 1 وmm 10 اسیدآسکوربیک باعث تخفیف اثر تنش fc 3/1 بر افزایش فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز شدند. با وجود عدم تاثیر غلظت mm 1 و mm 10 از اسیدآسکوربیک بر کاهش تنش fc 3/1، مقدار آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز در اندام هوایی توسط هر دو غلظت mm 1 و mm 10 از تنش fc 3/2 و در اندام زمینی تنها توسط غلظت mm 10 از تنش fc 3/2 جبران شد. تخفیف اثر تنش بر افزایش مقدار آنزیم کاتالاز نیز در اندام هوایی توسط تمامی تیمارها به جز تیمار اسیدآسکوربیک mm 1 از تنش fc 3/1، و در اندام زمینی توسط تیمار mm 10 از تنش fc 3/1 و fc 3/2 صورت گرفت. کلروفیل گیاه توسط هر دو تنش fc 3/1 و fc 3/2 کاهش معنی داری را در سطح 5% نشان می دهد. در تیمارهای اسیدآسکوربیک، تنها تیمار mm 10 در تنش fc 3/2 توانست این کاهش را جبران کند. در بررسی پروتئین گیاهی، مقدار آن در تنش fc 3/1 و fc 3/2 در هر دو اندام کاهش یافت که این مقدار تنها توسط اسیدآسکوربیک mm 10 در تنش fc 3/2 جبران شد. در مطالعه و بررسی که بر دیگر اسمولیتهای گیاهی صورت گرفت، مشاهده شد که مقدار اسیدآسکوربیک، پرولین، قندهای محلول و پلی آمینها در هر دو تنش fc 3/1 و fc 3/2 افزایش معنی دار در سطح 5% را نشان می دهند. که مقدار تمامی آنها با تیمار اسیدآسکوربیک mm 10 در تنش fc 3/2 تا سطح گیاه شاهد کاهش می یابد. مقدار مالون دی آلدئید تنها در تنش fc 3/1 افزایش می یابد که اسیدآسکوربیک mm 10 باعث جبران اثر تنش fc 3/1 و در نتیجه کاهش مقدار افزایش یافته آن می شود.